EYT düzenlemesi Resmi Gazete'de yayınlandı
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Aylık bağlanması talebinde bulunanlar yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacak. Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 30 gün içinde tekrar işe başlayan bütün çalışanlar için yüzde 5 destek primi verilecek
Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili düzenlemeleri içeren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Kanundaki düzenleme ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na geçici madde eklenerek ilgili kanunlara göre kanunun yürürlük tarihinden sonra aylık bağlanması talebinde bulunanlardan yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, söz konusu hükümlerde yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde yaşlılık veya emekli aylığından yararlanacak.
Geriye dönük hak talep edilemeyecek
Bu hüküm esas alınarak geriye dönük herhangi bir ödeme yapılmayacak ve geriye dönük hak talep edilemeyecek.
İlk kez yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlardan, yaşlılık veya emekli aylığı talebi nedeniyle işten ayrılış bildirgesi verilenlerin işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içinde en son çalışılan özel sektör iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başlamaları halinde, çalışılmaya başlandığı tarihten itibaren, sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine tarafından karşılanacak.
Yürürlükten kalkacak olan düzenlemeler
Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, bu indirimden tekrar yararlanılamayacak.
Kamu kurum ve kuruluşlarında kadroya alınan işçiler, il özel idareleri ve belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde işçi statüsüne geçirilenlerin; emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazanmaları halinde, çalıştırıldıkları kamu kurum ve kuruluşları veya şirketlerce iş sözleşmelerinin feshedilmesini zorunlu tutan düzenlemeler yürürlükten kaldırılacak.
Yasayla ilgili öne çıkan başlıklar
- 8 Eylül 1999 ve öncesinde işe girenler düzenlemeden yararlanacak.
- EYT'de herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak.
- Yaş dışında prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını taşıyanlar aylık alabilecek.
- Emekli olduktan sonra aynı iş yerinde 30 gün içerisinde tekrar işe başlayan çalışanlar için yüzde 5 destek primi verilecek.
- Kadroya alınan işçiler ile işçi statüsüne geçirilenlerin aylık almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin feshini zorunlu tutan düzenleme yürürlükten kalkacak.
- EYT'lilerin kıdem tazminatına ilişkin Kredi Garanti Fonu'ndan destek verilecek.
- Toplamda 5 milyon çalışanı etkileyen düzenlemeye göre 2023 yılında 2 milyon 250 bin kişi emekli olabilecek.
- Emeklilik başvuruları e-Devlet üzerinden veya SGK'ye yapılabilecek.
- 5 bin 500 liranın altında maaş olmayacak.
Resmi olmadan başvuru yapanlar dikkat!
Sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayanlar veya askerlik gibi hizmet borçlanması ile sigorta başlangıcını 8 Eylül 1999 öncesine çekenler, yaş dışındaki diğer emeklilik koşullarını tamamlayarak emekli olabilecek.
Buna göre, 4A’lılar sigortalı çalışmaya başladıkları tarihe göre 5 bin-5 bin 975 arasında değişen prim günü ile kadınlar 20 yıl, erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini; 4B ve 4C’liler ise kadınlar 7 bin 200, erkekler 9 bin prim gününü tamamlamışlarsa bugünden itibaren emeklilik başvurusu yapabilecekler.
Bu koşulları henüz sağlamamış EYT’liler ise sağladıkları tarihten itibaren emekli olmaya hak kazanacak.
EYT’liler, kanun yürürlüğe girinceye kadar resmi olarak emeklilik hakkını kazanmış sayılmıyordu.
Kanun yürürlüğe girmeden önce gerek sosyal güvenlik merkezlerine giderek, gerekse e-Devlet üzerinden yapılan emeklilik başvuruları geçersiz sayıldı.
Kanun çıkmadan önce başvuru yapanlar, yeniden emeklilik başvurusu yapmak zorunda…
Kıdem tazminatı
İş Kanunu’na göre, emekli olan işçilerin, son iş yerindeki çalışmaları karşılığı hak etmiş oldukları kıdem tazminatını alma hakkı bulunuyor.
Mevcut uygulamaya göre, bir işte çalışanlar emekli olarak kıdem tazminatı alabilmek için önce Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan “emekli olabilir” yazısı almak zorunda.
Bu yazı ile birlikte işverene başvurarak iş akdini feshetmek suretiyle kıdem tazminatını alabiliyor.
İşveren, işten çıkış yapıldıktan sonra SSK’lılar aynı gün veya izleyen günlerde e-Devlet üzerinden ya da sosyal güvenlik merkezlerinden emeklilik başvurusu yapabiliyor.
Hazinenin karşılayacağı 5 puanlık indirim
Emekli olan EYT’liler, aynı iş yerinde tekrar çalışmaya başlarsa, sosyal güvenlik destek priminde 5 puanlık bir indirim yapılacak.
Prim indirimi, işçinin brüt ücreti üzerinden uygulanacak.
Bu tutar, Hazinece karşılanacak.
Asgari ücretle çalışanlar için 500 TL, asgari ücretin 7.5 katı brüt ücretle çalışanlar için de 3 bin 753 TL prim indirimi yapılacak.
Prim indiriminden yararlanabilmek için 30 gün içinde aynı iş yerinde tekrar işe başlamak gerekiyor.
30 günlük süre, iş akdinin sona erdiği tarihten başlıyor ve sürenin aşılması halinde prim indirimi uygulanmıyor.
Sosyal güvenlik destek primi işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, bu indirimden tekrar yararlanılamayacak.
Nasıl başvurulacak?
Öte yandan mart ayının son gününe kadar SGK'ya başvuru yapan tüm EYT'liler Nisan ayından itibaren emekli aylığını almaya hak kazanacak.
Koşulları yerine getirenler, süre sınırı olmaksızın, SGK ve e-Devlet'ten başvuru yapabilecek.
EYT düzenlemesinden yararlanmak isteyenler emeklilik için başvuru dilekçesi verecek.
Çalışmayanlar sadece emeklilik başvurusu yaparak işlemlerini başlatabilecekler.
Çalışan EYT'liler için ise birkaç aşamalı bir başvuru süreci gerçekleşecek.
Emeklilik başvurusu yapmak isteyen çalışan EYT'liler öncelikli olarak iş yerlerinden çıkış belgesi alacaklar.
Bu belge ile emeklilik müracaatlarını gerçekleştirecek.
Daha sonra emeklilik kararının ardından tüm EYT'liler ve emekliler istedikleri bir iş yerinde çalışabilecek.
Çalışan emeklilerin maaşlarında herhangi bir kesinti olmayacak.
Emekli olduktan sonra bir kamu kurumunda çalışanların emekli maaşları kesiliyor.
Diğer emekliler hem çalıştıkları iş yerlerinden hem de SGK'dan maaş alabiliyor.
