Vajinismus Nedir, Nedenleri Nelerdir?
Op. Dr. Kadriye Şener, Vajinismus hakkındaki soruları yanıtladı;
Vajinismus, bir kadının vajinasının kaslarının, tampon veya penis gibi yabancı bir cisim girdiğinde sıkışması veya kasılmasıdır. Bu süreç hafif rahatsızlık verebileceği gibi kadına çok acı da verebilir. En kısa tanımıyla vajinismus, vajinanın istemsiz olarak kasılması durumudur. Kadınlar bu kasılmayı cinsel birleşme başladığı anda, tampon yerleştirirken veya pelvik muayene olurken yaşarlar. Vajinismus cinsel ilişkiyi acı verici hale getirebilir. Kegel egzersizi, vajinal dilatörler ve bilişsel davranışçı terapi (BDT) kasları gevşetmeye ve kasılmaları durdurmaya yardımcı olabilir.
Vajina, kadın üreme sisteminin çok önemli bir parçasıdır. Konum olarak ise rahim alt kısmını (serviks) vücudun dışına bağlamaktadır. Vajinismus vakalarında vajina çevresindeki kasların istemsiz olarak gerilmesi veya kasılması söz konusudur. Kontrolsüz şekilde yaşanan kas kasılmaları penis, parmak, tampon veya tıbbi alet gibi yabancı cisimler vajinaya nüfuz etmeye çalıştığında ortaya çıkar. Kasılmalar genellikle can sıkar.
Vajinismus vakaları genellikle psikolojik temellidir ve kısa süre içinde tedavi edilmesi mümkündür. Ancak tedavi sürecinin başlaması için öncelikle altta yatan nedenin belirlenmesi gerekir.
Bkz: Vajinismus Nedir, Nedenleri Nelerdir?
Vajinismus nedenleri nelerdir?
Günümüzde vajinismusun neden olduğunu tam olarak bilinmemektedir. Genellikle endişe veya cinsel ilişkiye yapma korkusu ile bağlantılı bir durumdur. Bazı kadınlar her durumda ve herhangi bir nesneye karşı endişe taşırlar. Bazıları da sadece belirli durumlarda kasılır ve diğer durumlarda rahat olabilirler. Örneğin bazı kadınlar cinsel ilişkide rahatsız olabilirler ancak tamponlarda veya tıbbi muayeneler sırasında rahatsız olmayabilirler.
Enfeksiyonlar ve kuruluk gibi diğer sağlık sorunları da ağrılı cinsel ilişkiye neden olabilir. Bu duruma neyin neden olduğunu bulmak için bir doktora görünmek önemlidir. Yapılacak muayene ile vajinismus nedenleri kısa süre içinde belirlenebilir.
Fiziksel, psikolojik ve cinsel sorunlar vajinismusa yol açabilir. Mesane enfeksiyonları, ve mantar enfeksiyonları vajinismus ağrısını tetikleyebilir.
Vajinismusa yol açabilecek faktörler şunlardır:
- Anksiyete bozuklukları
- Vajinal yırtıklar gibi doğum yaralanmaları
- Geçmiş dönemde geçirilen vajina ameliyatları
- Cinsel ilişki korkusu veya geçmiş cinsel istismar, tecavüz veya travma nedeniyle cinsellik hakkında olumsuz duygular da vajinismus nedenleri arasında gösterilebilecek durumlar olarak öne çıkar.
Vajinismus tanısı nasıl konur?
Doktorunuz semptomlarınızı öğrenerek sürece başlar. Bu süreçte fiziksel muayene gerekli olması halinde fiziksel sorun olup olmadığına bakılır. Aynı zamanda doktorunuz tıbbi ve cinsel geçmişinizi öğrenmelidir.
Ağrıya neden olabilecek diğer sağlık sorunlarını saptamak için pelvik muayene yapılması gerekebilir. Muayene süreci kadınlar için çok zorlu olabilir. Doktorunuz mümkün olduğunca yavaş ve nazik hareket ederek ve her adımda yaptıkları her şeyi açıklayacaktır. Bu sayede sizler de muayene sırasında rahat olabilirsiniz.
Vajinismus teşhisi için pelvik muayene, diğer olası sorunları elemek veya kas kasılmalarının varlığını ortaya koymayı sağlar. Bu süreci sizin için daha konforlu hale getirmek için muayeneden önce vajinanın dışına topikal bir uyuşturucu krem uygulayabilir.
Fiziksel bir neden saptanırsa öncelikle farklı yöntemler ve görüntüleme teknikleri de kullanılabilir. Vajinismus büyük olasılıkla psikolojik bir rahatsızlıktır. Bu nedenle doğru tekniklerle teşhis edilmesi ve altta yatan nedene göre tedavi planlanması gerekir. Bazı durumlarda psikologlar sizlere bazı anketler uygulayarak da altta yatan nedeni saptadıktan sonra tedaviye başlayabilir.
Vajinismus nasıl tedavi edilir?
Vajinismus tedavilerinin tamamı kaslarınızın gerilmesine neden olan refleksini azaltmaya odaklanır. Tedaviler ayrıca vajinismusa katkıda bulunan endişeleri veya korkuları gidermeye yönelik uygulamalar barındırır.
Vajinismus tedavisi şu seçeneklerle yapılmaktadır;
- Topikal tedavi: Topikal lidokain veya bileşik kremler cinsel ilişkide ağrıyı azaltmada yardımcı olabilir.
- Pelvik taban fizik tedavisi: Fizik tedavi uzmanı eşliğinde pelvik taban kaslarınızı nasıl gevşeteceğinizi öğrenebilirsiniz. Kegel egzersizleri ile vajinismus problemleri büyük oranda aşılabilir.
- Vajinal dilatör tedavisi: Vajinal dilatörler, çeşitli boyutlarda gelen tüp şeklindeki cihazlardır. Birincil amaçları vajinayı germektir. Vajinismusu olan kişiler, vajinal penetrasyonla daha rahat ve daha az duyarlı olmak için dilatörler kullanırlar. Doktorunuz, yerleştirmeyi kolaylaştırmak için önce vajinanın dışına topikal bir uyuşturucu krem uygulayabilir.
- Bilişsel davranışçı terapi (BDT): BDT, düşüncelerinizin duygularınızı ve davranışlarınızı nasıl etkilediğini anlamanıza yardımcı olur. Anksiyete, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu için etkili bir tedavidir.
- Cinsel terapi: Eğitimli cinsel terapistler, bireylerin cinsel ilişkilerinde tekrar zevk almalarına yardımcı olmak için bireylerle ve çiftlerle birlikte çalışır.
Vajinismus için kegel egzersizi nasıl yapılır?
Vajinismusu olan kadınlar, vajinalarının etrafındaki kasları kontrol etmeyi ve gevşetmeyi öğrenmek için evde egzersiz yapabilirler. Buna aşamalı duyarsızlaştırma tanımlıyoruz. Bu sayede özellikle Kegel egzersizleri ile zaman içinde vajinismus sorunu ortadan kalkmaya başlayacaktır.
İlk olarak, Kegel'in egzersizlerini çiş akışını durdurmak için kullandığınız kasları sıkarak yapın:
- Kasları sıkın.
- Onları 2 ila 10 saniye sıkı tutun.
- Kasları gevşetin.
Bir seferde yaklaşık 20 Kegel yapın. Bunları günde istediğiniz kadar yapabilirsiniz. Birkaç gün sonra, egzersizleri yaparken bir parmağınızı, yaklaşık ilk mafsal eklemine kadar vajinanızın içine yerleştirin. Bunu yapmadan evvel tırnaklarınızı kesmek ve yağlayıcı bir jöle kullanmak sizi rahatlatabilir. Bunun dışında egzersizleri kayganlaştırıcı etki sağlayan suya yakın olmak için duşta yapılabilir.
Bir parmağınızla başlayın ve üçe kadar sürdürün. Vajinanızın kaslarının parmağınızın etrafında sıkıştığını hissedeceksiniz ve rahat değilseniz parmağınızı istediğiniz zaman çıkarabilirsiniz. Vajinismusu korku veya endişe ile bağlantılı olan kadınlar için, terapi doğru yaklaşım olacaktır.
SSS
Vajinismustan nasıl kaçınabilirim?
Bazı insanların vajinismus problemine neyin sebep olduğunu bilemeyiz. Bunu önlemenin bilinen bir seçeneği de vardır.
Vajinismusun komplikasyonları nelerdir?
Vajinismus cinsel yaşamınızı ve eşinizle olan ilişkilerinizi etkileyebilir. Zihinsel sağlığınızı etkileyebilir ve kaygının artmasına neden olabilir. Hamile kalmaya çalışıyorsanız vajinismus gebe kalmayı daha zor hale getirebilir.
Vajinismusta doktoru ne zaman aramalıyım?
Aşağıdakileri yaşarsanız sağlık uzmanınızı aramalısınız:
- Genital tahriş veya kaşıntı.
- Ağrılı ilişki.
- Ağrılı idrara çıkma (disüri).
- Olağandışı veya kötü kokulu vajinal akıntı.
- Vajinal kızarıklık, ağrı veya şişlik.
Vajinismus olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Ön sevişme sırasında bir problem olmamasına karşın cinsel birleşme aşamasında istemsiz olarak kasların kasılması ve aşırı korku duyma hali vajinismus nedeni olabilir. Aynı zamanda ağrılı cinsel ilişki ve ilişkiyi reddetme de vajinismus olarak değerlendirilir.
Vajinismus kimlerde görülür?
CETAD (Cinsel Eğitim Tedavi ve Araştırma Derneği) 2006 yılında 1500 kişi üzerinde bir anket yaptı. Bu anket sonuçlarına göre Türkiye'de her 10 kişiden birisi vajinismus sorunu yaşamaktadır. Yani toplumumuzdaki %10'luk bir bölüm cinsel ilişkiye girme ve girse de acı çekme problemi yaşamaktadır.
Kaynak: https://www.drkadriyesener.com/