Artan kira fiyatları ve konut yetersizliği kiracılarla ev sahipleri arasında tartışmalara neden oluyor. Kiralara yapılan yüksek zamlar, sözleşme fesihleri ve kiraların ödenmemesi bu problemlerden bazıları. Kanuni olarak çeşitli düzenlemelerle kiracı ve ev sahibi hakları belirlense de çoğu kişi bu haklarının ne olduğunu bilmemekte.
Bir kiracı kirasını düzenli ödeyip eve bir zarar vermemesi durumunda ev sahibi tarafından kolay kolay evden çıkarılamıyor. Bu hususta kiracılara çok geniş haklar tanınıyor. Ancak bazı istisnai durumlar bunun dışında tutuluyor. Bazı kiracıların bazı eylemleri ev sahiplerine kira sözleşmesini hemen sona erdirebilme hakları vermektedir.
TEKRAR KİRA SÖZLEŞMESİ İMZALAMAK ŞART MI?
Hayır. Kiracı ve ev sahibi arasında genellikle 1 yıl süreli sözleşme yapılır. Ancak bunun bir sınırlaması yoktur. Yani iki taraf anlaşmalı olarak bir süre belirleyebilir. Sözleşmede yazan süre bittiğinde tekrar yeni bir sözleşme yapmanıza gerek yok. Sözleşme her yıl aynı tarihte yenilenir.
Evden çıkmak isteyen bir kiracıysanız yapmanız gereken, kira sözleşmesinde belirtilen süre bitmeden 15 gün önce ev sahibine yazılı olarak ihtar yollayarak sözleşmeyi sona erdirme talebinde bulunmak. Ancak bunu bildirmediğiniz takdirde sözleşmenizin aynı şartlarda uzayacağını belirtelim.
KİRACI, SÖZLEŞMESİ BİTMEDEN ÖNCE EVDEN ÇIKABİLİR Mİ?
Kiracı hiçbir sebep göstermeden evden çıkabilir. Ancak bunun için de kiracının yerine getirmesi gereken bazı şartlar bulunur. Bu şartları şöyle açıklayalım:
Mal sahibine ihtar bildirmek: Kiracıysanız ihtar bildirgesinde şunu belirtebilirsiniz: “Benim sözleşmem mart ayında bitiyor ancak ben ocak ayında evden çıkış yapmak istiyorum.”. Tabii burada, geçmiş kira borcunun olmaması da önemli.
Mal sahibini mağdur etmemek: Ev sahibi, ne kadar sürede o evi kiraya verebilecekse sizin de o kadar süre evde kalmanız gerekir. Burada mal sahibinin mağdur olmaması önemli. Alternatif olarak, evden hemen çıkmanız gerekiyorsa evin kiraya verileceği süre için ev sahibine kira bedelini ödeyebilirsiniz.
Böyle bir ödemenin olmaması için de 2 yol var: Erkenden ihtar verebilirsiniz ya da evden çıkmadan hemen önce yerinize aynı şartları kabul edecek ve ev sahibinizin de kabul edeceği başka bir kiracı bulursunuz.
KİRACI EVİ BAŞKASINA KİRAYA VERİRSE NE OLUR?
Son yıllarda ev sahibinden ev kiralayıp daha yüksek fiyata bir başkasına evi kiralama şeklinde olaylar görülmeye başlandı. Ev sahibinin evi üzerinden maddi menfaat elde edilen bu durum zaman zaman şikayet konusu oluyor. Bunun yanında kiracının kira bedelinden tasarruf etmek amacıyla evin odasını bir başkasına kiraya verip ev arkadaşı alması da görülebiliyor. Tüm bunların bazı hukuki meseleleri olmaktadır.
ANINDA KİRACIYI KAPI DIŞARI EDEBİLİR
Ev sahibinden habersiz bir şekilde kiralanmış bir evin tamamının veya bir kısmının bir başkasına kiralanması yasal olarak mümkün değildir. Ev sahibi böyle bir durumda kira sözleşmesinin anında sona erdirip evin boşaltılmasını sağlayabilir. Bu hakkın kullanılması gayet doğaldır ve buna karşı ortaya konulabilecek hukuki bir savunma da yoktur. Ancak kiracının kiralama yapabilmesinin ve bunun da yasal olabilmesinin de bir yolu vardır.
Kiracılar ev sahipleri ile kira sözleşmesi yaparken eğer ev arkadaşı alacaklarsa veya evi bir başkasına kiralayacaklarsa bundan ev sahiplerini haberdar etmelidirler. Bunun da yasal olarak kayıt altına alınması kira sözleşmesine eklenecek bir madde ile mümkündür. Kira sözleşmesine, “kiracı alt kiralama yapabilir” şeklinde bir madde eklenmesi halinde mesele tamamen çözülecektir. Bu şekilde yapılan kira sözleşmesi varsa kiracının ev sahibine haber vermeksizin evi bir başkasına kiralaması veya ev arkadaşı almasının herhangi bir yasal engeli bulunmamaktadır.
