Hükümetin aldığı karara göre kira artışlarında yüzde 25 zam sınırının devam edecek olması ev sahiplerinin tepkisini çekti. Ev Sahibi İş İnsanları (EVSIAD) Oluşumu altında birleşip dernek kuran ev sahipleri isteklerini madde madde sıralayarak hem kiracılardan hem de yetkililerden taleplerde bulundu.
İŞTE EV SAHİPLERİNİN 25 MADDELİK TALEPLERİ
1) Yabancıya konut satışı yasaklanmalı veya alımları yatırım amaçlı ise sadece yabancıların kiraladığı evlere limit gelmeli, Türk ev sahibine pozitif ayrımcılık verilmelİ
2) Sözleşme fesih süresi fiyatta anlaşma sağlanamaması durumunda kiracıların masrafları (emlakçı + tasinma) ev sahibi tarafından karşılanarak 10 yıldan 5 yıla, rayiç bedel dava açma süresi 5 yıldan 3 yıla indirilmeli, kira davaları 6 ayda sonuçlanmalı!
3) Ev sahipleri SPK değerleme &emlakçıdan oluşan heyetten kira rayiç değeri raporu almalı, söz konusu rapor 5 yıl geçerli olmalı, alt üst limitler belirlenerek 6 ayda 1, 6 aylık yeniden değerleme oranında güncellenmeli, evlerin kategorileri belirlenmeli.
4) Kategori alt üst sınırları: 2-4-6-8-10-12-15-20-25-30-35-40-45-50-60-70-80-90-100-125-150-200-250-300 bin olarak belirlenmeli rapor evlerin bu rayiç bedel aralıklarından hangisinde yer aldığını belirlemeli, ev sahibinin rapora itiraz hakkı olmalı
5) Ev sahibi rapora itiraz ediyor ise başka bir ekipten rayiç raporu isteyebilmeli (en fazla 3 kez) 3unun ortalaması geçerli olmalı.
6) kira artışları son 2 yılı kapsayacak şekilde geçmişe dönük olarak aşağıdaki şekilde hesaplanmalı ve farkları ev sahibinden talep edebilmeli
7) Veya taşınma masraflarını karşılayarak sözleşme fesih hakkı olmalı:(24 aylık ortalama TÜFE+üFE+son 24 ay yeniden değerleme oranı+ sözleşme imza yenileme tarihinden son 2 yıl kur değişimi) /4 hesaplanan kira-son 24 ayda alınan kira,
8) Son 2 yıl güncellendikten sonra kira artışları 6 ayda 1 echelle-mobile sistem üzerinden yapılmalı, (6 aylık ortalama TÜFE+ÜFE+ son 2 açıklanan (3'er aylık) yeniden değerleme oranı toplamı + son 6 aylık kur değişim oranı) /4 olarak 6 ayda 1 güncellenmeli
9) Eğer son 2 yıl düzeltmesi, kira rayiç raporu bedelinde belirtilen alt limitten düşükse, rayiç rapor alt limiti, yüksekse rayiç raporu üst limiti geçerli olmalı 10) sözleşmenin son 2 yıllık düzeltme yapılsa bile 3 yılı dolduysa ev sahibinin rayiç dava açma hakkı
10) 5 yılı dolduysa fiyatta anlaşma sağlanamıyorsa (rayiç raporda belirlenen limitler aralığında) sözleşme fesih hakkı olmalı 11) evleri kategorilere ayırdık, kiracıları ne yapacağız, biliyoruz ki her kiracı fakir değil, imkanları var!
11) Kiracı kategorileri: Kendisinin, eşinin gelir toplamı 100.000 TL üzerinde ise, her 2'sinin kendilerinin ve ilaveten alt, üst soylarının gelir toplamı 150.000TL üzerinde ise, ev sahibinin rayiç raporda belirlenen üst sınırdan kira isteme hakkı olmalı.
12) Kiracının kendisinin veya eşinin 1 milyon TL değeri üzerinde aracı veya evi varsa, ilaveten alt üst soyunun 750binTL üzerinde aracı veya evi varsa, ev sahibi rayiç rapordaki üst sınır üzerinden kira talep edebilmeli, amaç kendi evi aracı olan kiracıyı aracını satarak ev sahibi yapmak veya kirada oturduğu ev kira bedelini ev sahibine ödettirmek.
14) Kiracının kendisi, alt soyu yıllık fiyatı 200.000 TL okul taksiti ödüyorsa ev sahibi rayiç rapordaki üst sınırdan kira alabilmeli, gelir iyi demek
Kiracının kendisi veya eşinin banka hesabında 1 milyon TL birikimi varsa, ilaveten alt ve üst soylarının 500.000 TL kasa banka birikimi varsa, ev sahibine kira rayiç raporu üst limiti üzerinden kira ödeme zorunluluğu olmalı
15) Kiracının yurt dışında gayrimenkulü varsa ev sahibi rayiç rapor limitlerinden ve diğer kiracı kategorilerinden bağımsız olarak kiracıyı dilediği zaman kovma hakkına sahip olmalı, yerli malı yerli sermayeyi korumak gerekiyor!
16) Kiracı kategorileri nasıl belirlenecek peki, nasıl emin olunacak?
Basit, kiracı noterden ev sahibine hangi kategoride olduğuna dair taahhütname verecek, aykırı beyanda ev sahibine fark ve tazminat öder, ×2 sini de devlete öder. Yeltensinler bakalım.
17) Yabancıya kiralama sadece noterden yapılmalı, oturum izni için başvurdukları noterlerce teyit edilmeli,
18) Tüm kira sözleşmeleri e-devlet üzerinden yapılmalı, hazır beyanlarla gelir kontrol edilmeli, rayiç kategori raporu, kiracı taahhütnamesi kira sözleşmesinin ayrılmaz parçası olmalı
19) En alttaki ilk 5-7 kategori rayici için belirli tutarlarda devlet desteği uygulanarak gerçek fakir fukara (sadece gerçeği korunmalı.
20) Tüm kira davaları 6 ayda sonuçlanmalı, tahliye süresi de arar açıklandıktan sonra maximum 1 ay olmalı, istinaf yolu kapalı olmalı.
21) SPK değerleme uzmanından alınacak 5 yıl geçerli olacak, 6 ayda 1 yeniden değerleme oranında alt üst limiti arttırılacak kategori rayiç raporunu ev sahibi de onaylayacak, imzalayacaktır, kabul etmez ise başka bir değerleme uzmanı atama hakkı vardır!
22) İçerisinde yüzme havuzu, fitness center gibi sosyal imkanlar barındıran, aylık aidat tutarı (elektrik, su, doğal gaz hariç) 1500TL üzerinde olan tüm sitelerde kiracı problemli evi olan ev sahiplerine masrafları karşılayarak tahliye hakkı verilmeli
23) Yeni kira davaları için istinaf yolu kapalı olmalı, su anda var olanlar en geç 3-6 ay arasında sonuçlandırılmalı!
24) 5 yıl gecerli olacak & 6 ayda 1 yeniden degerleme oranında alt üst limitleri arttirilacak kategori rayiç değer raporunu sadece SPK lisanslı degerleme uzmanları hazirlayabilecek, maliyetini ev sahibi ödeyecek,evsahibinin onayı ve imzası olacaktır.
25) eğer ki evsahibi evinin bulunduğu kategoriye itiraz edip raporu imzalamak istemez ise yeni bir SPK değerleme uzmanı atama hakki olacak, (en fazla 3 kere), 3unun ortalamasina denk gelen kategoriden evi işlem görecektir.
