Isparta ve ilçelerinde medeniyetlerin birleştiği coğrafyamızın antik ve yakın dönem şehirlerin isimlerini fotoğrafta görebilirsiniz.
Ancak bu fotoğraftaki isimleri incelerken dikkat etmemiz gereken hassas ayrıntılar mevcuttur.
Bu isimler bahsi geçen ilçelerin eski adı değil, bugünkü ilçe sınırına en yakın antik yerleşkelerin ismidir. Kimi yerleşimler olduğu gibi bugün üzerine şehir kurulmuş, kimi ise yakın bölgesindedir.
Örneğin: Baris antik kenti bugünkü Karaağaç Mahallesi altında olup, üstüne Isparta şehri kurulmuştur. Buna göre Türk – İslam dönemi öncesi, dönemlerden Isparta’nın eski adı Baris-Barida diyebiliriz.
Ama Adada antik kenti bugünkü Sütçüler yakınındadır, yani Adada’nın üstüne Isparta örneğindeki gibi Sütçüler ilçesi kurulmamıştır. Bu sebeple Sütçülerin Türk-İslam dönemi öncesi adı Adada diyemeyiz, sadece yakınındaki antik şehir adıdır ve Sütçüler yeniden oluşturulmuş yerleşkedir.
Şunu unutmamalıyız ki, özellikle taşra bölgelerinde Türkler Roma’dan aldıkları kale ve yerleşkelerin içinde yaşamayı tercih etmemişler sadece yakınına yeni bir yerleşke kurmuşlardır. Bu sebeple çok sayıda Türkleşen ilçeler, köyler yeni kurulmuş (1200-1500 arası) Roma yerleşkeleri de yakınında kalmıştır.
Aksu, Senirkent (Yassıören, Bisse vb.) gibi çok sayıda ilçelerimizde farklı antik roma şehirleri de mevcuttur.
Ancak fotoğrafta bugünkü ilçe merkezlerine en yakın olanları seçildiği için diğerlerine yer verilmemiştir.
Örnek: Bugünkü Aksu ilçemiz civarında birkaç tane şehir varken Türkler o şehirlere yerleşmek yerine, hayvancılık yapabilecekleri ve inanç etkisiyle farklı bir yerde yerleşmişlerdir.
Ayrıca bu isimler Grek, Roma ve Arap kaynaklarında farklı dönemlerde, farklı farklı ama birbirine benzer telâffuz edilmişlerdir. Bu sebeple değişkenlik göstermektedir." ifadelerini kullandı.
Haber/ Ali Rıza Cesur
