Ancak uzmanlar, bu battaniyelerin yanlış kullanımının bazı sağlık sorunlarına yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Ağırlıklı Battaniyeler Nasıl Çalışır?
Ağırlıklı battaniyeler, içlerindeki cam boncuklar veya plastik toplar sayesinde vücuda hafif bir baskı uygulayarak “derin basınç uyarımı” mekanizmasını devreye sokar. Bu mekanizma, serotonin ve melatonin seviyelerini artırırken, stres hormonu kortizolün düşmesini sağlar. Psikiyatrist Dr. Elif Arslan, bu etkilerin özellikle anksiyete, uykusuzluk ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi durumlarda sakinleştirici bir rol oynadığını ifade ediyor.
Journal of Sleep Research dergisinde yayımlanan bir çalışmada, ağırlıklı battaniyelerin uykuya dalma süresini kısalttığı ve uyku kalitesini artırdığı ortaya kondu. Ancak faydaların bireyden bireye değişebileceği vurgulandı.
Hangi Sağlık Sorunlarına Yol Açabilir?
Uzmanlar, ağırlıklı battaniyelerin yanlış kullanımının bazı kişiler için ciddi sağlık sorunları oluşturabileceğini belirtiyor:
- Göğüs Hastalıkları: Göğüs kafesine fazla baskı yaparak nefes darlığı ve oksijen alımında azalmaya neden olabilir. Özellikle kronik solunum hastalığı olan kişiler risk altında.
- Çocuklar ve Yaşlılar: Çocuklarda boğulma tehlikesi yaratabilirken, yaşlı bireylerde kas-iskelet rahatsızlıklarını artırabilir.
- Yanlış Ağırlık Seçimi: Battaniye ağırlığının vücut ağırlığının %7-10'u arasında olması gerektiği, aksi takdirde dolaşım bozukluklarına yol açabileceği ifade ediliyor.
American Academy of Pediatrics, 5 yaş altındaki çocuklarda ağırlıklı battaniyelerin kullanılmaması gerektiğini vurguluyor.
Kimler Kullanmalı, Kimler Dikkat Etmeli?
Psikolog ve uyku terapisti Dr. Ayla Demir’e göre, ağırlıklı battaniyeler şu durumlarda fayda sağlayabilir:
- Anksiyete ve stres bozuklukları
- Uykusuzluk ve huzursuz uyku
- Duyusal işleme bozuklukları (otizm gibi)
- DEHB
Ancak şu grupların dikkatli olması gerekiyor:
- Kronik solunum rahatsızlıkları olanlar (astım, KOAH)
- Kas ve eklem problemleri yaşayanlar (romatoid artrit)
- Kalp-damar hastalığı olanlar
- Çocuklar ve yaşlı bireyler
Doğru Kullanım İçin Öneriler
Uzmanlar, ağırlıklı battaniyelerin faydalarını artırmak ve riskleri en aza indirmek için şu önerilerde bulunuyor:
- Doğru Ağırlık Seçimi: Battaniye ağırlığının, kullanıcının vücut ağırlığının %7-10’u kadar olması gerekiyor.
- Yavaş Alışma: İlk kullanımlarda kısa sürelerle deneme yapılarak vücudun alışması sağlanmalı.
- Solunum Kontrolü: Kullanım sırasında nefes darlığı hissedildiğinde battaniye hemen kaldırılmalı.
- Çocuklar için Güvenlik: Çocuklar için özel tasarlanmış, daha hafif ürünler tercih edilmeli.
Bilimsel Araştırmaların Sonuçları
Journal of Clinical Sleep Medicine tarafından yapılan bir inceleme, ağırlıklı battaniye kullananların %63’ünde uyku kalitesinde artış gözlemlendiğini, ancak %12’sinde kas gerginliği, nefes alma zorlukları ve aşırı ısınma gibi yan etkilerin görüldüğünü ortaya koydu.
