SDÜ Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof.Dr. Onur Kaya 1 Aralık Dünya AIDS Günü ile ilgili yaptığı açıklamada şu bilgilere yer verdi;
“Tüm dünyada 1988 yılından bu yana her yıl 1 Aralık günü ‘Dünya AIDS Günü’ olarak anılmaktadır. Her yıl bu anlamlı gün için bir slogan belirlenmekte olup bu yılın teması ‘Hatırla, Harekete Geç’ şeklindedir. HIV/AIDS’in cinsel yolla bulaşan bir hastalık olduğu, riskli davranışlardan kaçınılarak ve kişisel korunma önlemleriyle hastalığın yayılımının azaltılabileceği unutulmamalıdır. Harekete geç ile bu konudaki sorumluluğumuz vurgulanmaktadır.
AIDS Acquired Immune Deficiency Syndrome (Sonradan kazanılan bağışıklık yetmezliği) kelimelerinin baş harflerinden oluşan ve HIV mikrobunun neden olduğu infeksiyon hastalığının ileri evresine verilen isimdir. Yani her HIV pozitif olan kişi bu hastalığın AIDS evresinde olmayabilir.
Hastalığın ilk tanımlandığı yıl olan 1981’den bu yana yaklaşık 40 milyonu aşkın kişi hayatını kaybetmiştir. Günümüzde ise tüm dünyada yaklaşık 39 milyon kişi HIV ile infektedir. Bu kişilerin %90’ı Sahra-altı Afrika ülkelerinde yaşamaktadır. Ülkemizde ise günümüze kadar 40 bine yakın HIV pozitif vaka görülmüştür. Maalesef hastalığın görülme sıklığı ülkemizde giderek artış göstermektedir.
HIV, korunmasız (kondomsuz) her türlü cinsel temasla (vajinal-oral-anal-heteroseksüel-homoseksüel), kontrolsüz şekilde kan ve kan ürünlerinin verilmesiyle, damar içi uyuşturucu bağımlılarında ortak enjektör kullanılmasıyla, anneden bebeğe hamilelik süresince bulaşabilmektedir. Dünyadaki ve ülkemizdeki olgulara bakıldığında HIV etkeninin en sık bulaş yolunun cinsel ilişki olduğu anlaşılmaktadır. Ne yazık ki ülkemizde HIV pozitif olgu sayısı her geçen yıl daha da artmakta olup bunun en önemli nedeni birden fazla partner ile cinsel yaşamdır.
Virüs el sıkışmakla, sarılmakla, dokunmakla, aynı havayı solumakla, aynı tabak-çatal-bardağı kullanmakla, aynı tuvaleti-havuzu kullanmakla, sivrisinek ve böcek ısırıkları ile bulaşmamaktadır. Hastalığın tanısı için riskli davranışlarda bulunan kişinin bir hastanemize başvurup 1 tüp kan vermesi yeterli olacaktır. Günümüzde HIV infeksiyonu tedavisinde günde sadece 1 veya 2 tablet ilacın kullanıldığı, yan etkilerin az olduğu, etkinliği oldukça yüksek olan tedaviler verilmektedir. HIV infeksiyonlu kişiler bu ilaçları düzenli kullanırlarsa HIV infeksiyonu nedeni ile ölüm beklenmemektedir. Ancak ilaçları aksatırlarsa bağışıklık sistemleri zayıflayacağından ciddi fırsatçı infeksiyonlar ortaya çıkabilmektedir. Tedavide kullanılan ilaçların birçoğu ülkemizde bulunmakta olup geri ödeme kapsamındadır ve dolayısıyla ilaçlara erişim kolaydır. Günümüzde HIV infeksiyonu olan kişiler gerekli önlemler alındığında çocuk sahibi dahi olabilmektedir.
HIV bulaşını önlemede en etkili yol cinsel ilişki sırasında kondom kullanımı ve tek eşli cinsel yaşamdır. Virüse karşı geliştirilmiş bir aşı henüz yoktur.
